Aleyna Sevim – Halk arasında “deniz salyası” olarak bilinen müsilaj, kirlilik kaynaklı değişimler nedeniyle özellikle Marmara Denizi’nde son yıllarda sık sık gündeme geliyor. Daha çok havaların ısınmasıyla ortaya çıkan müsilaj, denizdeki oksijenin hızla tükenmesine, deniz canlılarının ölümüne neden olarak ekosisteme büyük zararlar veriyor. İstanbul’da Kireçburnu-Tarabya civarında denizde oluşan köpükler “Müsilaj bu yıl da etkili olacak mı?” sorusunu akıllara getirdi.
‘MÜSİLAJ BAŞLANGICI GİBİ’
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, Boğaz bölgesinde yaşanan köpüklenmenin görüntü itibari ile müsilaj başlangıcı korkusu yarattığını kaydetti: “2021 yılında büyük bir müsilaj olayı oluştu ve biz de bununla ilgili teyakkuz halindeyiz. O dönemde de çeşitli kurum ve alanlardan bilim kurulu kurmuştuk. Mücadele çözümleri raporu yazıp bakanlığa teslim etmiştik. Mayısın başlarında bu bilgiler ve resimler gelmeye başlayınca, görüntüden bakınca müsilajın başlangıcını oluşturduğunu söyleyebiliriz ama yine de net bir bilgi için örnek alıp bakmamız gerekir.”
SAHRA TOZU ETKİSİ
“Dalan arkadaşlarımızla konuştuğumuzda yüzeyde çok olmasa da belirli bir derinlikten sonra çözünmüş organik madde miktarında artış olduğunu görüyoruz” diyen Okyar şu değerlendirmelerde bulundu: “Birkaç ay geriye gidip durumu değerlendirdiğimizde kışı hiç yaşamadık ve uzun bir süre çölden gelen sahra tozu baskısı altında kaldık. Bu gelen kumlar denizlere besin tuzu (müsilajın oluşmasında rol oynayan fitoplanktonlar açısından gübre rolü oynuyorlar) taşıdı. Masraflı olan ileri biyolojik arıtımların Marmara Denizi’ne yapılması gerektiğini söylemiştik. Önerdiğimiz tedbirler ekonomik nedenli alınamadı. Müsilaj her zaman Marmara Denizi’nin gündeminde olması gereken bir konudur. İklim değişikliği, ortama giren kirleticiler, baskın ve fırsatçı türlerin deformasyonu ile sahra çölünden gelen tozlardaki besin tuzları müsilaja her zaman açık kılar.”
Kireçburnu-Tarabya civarında denizde köpük benzeri bir oluşum gözlendi.
‘ORGANİK KİRLİLİKTEN KAYNAKLANIYOR’
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı da denizde görülen oluşumun daha çok köpük şeklinde olduğunu ifade ederek, “Bu Karadeniz kökenli bir köpüktür. Büyük oranda organik kirlilikten kaynaklanan bir durum. Organik kirlilikten kaynaklanan her türlü oluşum müsilaj riskini artırır” değerlendirmesinde bulundu.
