1965 yılında NASA, uzayda normal kalemlerin kullanılamayacağını fark etti. Bu büyük soruna gelen çözüm ise uzay kalemleriydi. Hatta bir efsaneye göre NASA, bu kalemleri geliştirmek için milyarlarca dolar harcamış ama sonra pest etmişti. Gelin gerçek hikayeyi beraber öğrenelim.
Kaynak: https://www.science.com/why-wouldnt-n…
1960’larda astronotlar Dünya ve yerçekimli ortamı için tasarlanmış tükenmez kalemlerin ağırlıksız uzay ortamında kullanılamadıklarını keşfettiler.
Efsaneye göre NASA, mikro yerçekimi ortamında çalışacak bir tükenmez kalem geliştirmek için milyonlarca dolar harcadı. Öte yandan, Rus kozmonotlar ise kurşun kalem kullanarak bu sorunu aştılar. Ancak, bu hikaye tam olarak gerçek değil.
Başlangıçta, hem astronotlar hem de kozmonotlar uzayda kurşun kalemler kullandı.
NASA, uzayda kullanılmak üzere bir tükenmez kalem tasarlamaya çalışırken bir miktar para harcadı ancak maliyetlerin artacağı anlaşılınca projeyi erken bir aşamada durdurdu.
Geliştirilen uzay kalemi ise Fisher Pens isimli özel bir şirket tarafından geliştirildi.
1960’ların sonlarında Fisher Uzay Kalemi, tüm yer çekimsiz ortamlarda yazma ihtiyaçlarını karşılamak için hem astronotlar hem de kozmonotlar tarafından kullanılmaya başlandı.
O zamanların tükenmez kalemleri oldukça tehlikeliydi.
İlk tükenmez kalemler 1945 yılında çıkmıştı ama Fisher Pen şirketinin kurucusu olan Paul C. Fisher’a göre ‘her yerinde sızıntı yapıyordu.’ Mürekkep damlacıkları da uzay kapsülünde olmasını istediğiniz bir şey değildir.
Peki, astorontlar ve kozmonotlar neden kurşun kalem kullanmaya devam etmedi?
Uzayda serbestçe dolaşmasını istemediğiniz belirli şeyler vardır ve kalemlerin oluşturduğu atıklar onlardan biridir. Bir uzay aracında serbestçe dolaşan yanıcı kalem talaşlarını veya bir kalemden aşınan ve elektriksel olarak iletken grafitin mikroskobik parçacıkları büyük bir sorundur.
Uzayda, hassas makinelere kaçabilecek herhangi bir minik parçacık tehlike oluşturur
Özellikle yangın, uzay araçlarında ciddi bir güvenlik sorunudur. 1967’de Apollo 1 görevindeki üç astronotu öldüren bir yangın sonrası NASA bu konudaki protokellerini iyice sıkılaştırdı. Bu yüzden normal kalemlerden ayrılan parçacıklar önemli bir tehlike kaynağıdır ve kabul edilemez.
1965 yılında Paul C. Fisher, Friedrich Schächter ve Erwin Rath uzay kalemini mükemmelleştirerek ilk patenti aldı.
Böylece uzayda tükenmez kalemler de kullanılmaya başlandı.
Fisher, sızıntı yapan mürekkebi düzeltmenin yolunun rüyasında babası tarafından söylendiğini iddia etmişti.
‘Babam yaklaşık iki yıl önce ölmüştü ve aniden rüyamda bana geldi. ‘Paul, mürekkebe bir miktar rosin eklersen, bu sızmayı durduracak’ dedi. Bunu hemen çalışanlarıma anlattım ve bana güldüler. İşe yaramayacağını söylediler ve her çeşit ve miktarda rosin denedik.’
Aslında ise Fisher, rosin ve resin kelimelerini karıştırmıştı!
‘Üç ay sonra çalışanlarım bana haklı olduğumu söyledi! Rosin’in çalışmasını sağlamanın bir yolunu bulamamışlardı çünkü aslında resin’i kastettiğimi fark etmişlerdi. Yüzde iki resin kullandılar ve işe yaradı.’
Bu uzay kalemleri, basınçlı mürekkep kartuşları kullanır ve normal bir tükenmez kalemin zorlanacağı durumlarda çalışabilir.
Örneğin: sıcaklık değişimleri, baş aşağı, yağlı yüzeyler ve daha fazlası. Fisher, bu kalemleri NASA’ya satmayı teklif etti ve NASA gerçekleştirdiği detaylı testlerden sonra bu kalemleri gelecek Apollo görevleri için satın aldı. Böylece Fisher Uzay Kalemi, 1968’deki Apollo 7 görevinde ilk kez kullanıldı.
Fisher Uzay Kalemleri bugün hala kullanılmaktadır.
Bu kalemler hala kullanılsa da günümüzde Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapan astronotlar ve kozmonotlar çok daha fazla seçeneğe sahip. Örneğin çeşitli renklerde kalemler ve hatta özel kurşun kalemler.
Bu özel kurşun kalamler, normal kurşun kalemler değil de mekanik ve uçlu olanlardan.
Teknolojideki ilerlemeler sayesinde, uçlar hala kırılsa da Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki filtrasyon sistemi potansiyel tehlikeleri oldukça etkili bir şekilde uzaklaştırabiliyor.
Bu uzay kalemini alarak tarihin bir parçası olmak isterseniz size kötü bir haberimiz var.
Bu kalemler, Türkiye’de yaklaşık 2 bin TL’den başlayan fiyatlar ile satılıyor 🙂
